Motoryzacja to jeden z kluczowych sektorów produkcyjnych w Polsce, w którym zatrudnionych jest ponad 509 tys. osób, co stanowi około 10% wszystkich zatrudnionych w przemyśle. Mimo trudnej sytuacji branży motoryzacyjnej spowodowanej pandemią COVID-19, w 2020 roku Polska odnotowała tylko niewielki spadek eksportu towarów z tego sektora – osiągnął on poziom 29,7 mld USD.
Ten wynik to w znacznej mierze efekt znacznego zwiększenia eksportu baterii litowo-jonowych. To właśnie rozwój elektromobilności, a także pojazdów autonomicznych i rozwiązań wodorowych stwarza nowe, obiecujące perspektywy dla rozwoju przemysłu motoryzacyjnego w północnej Polsce, która dotąd nie była powszechnie utożsamiana z sektorem automotive.
Pomimo pandemii COVID-19 elektromobilność rozwija się niezwykle dynamicznie. Polska okazała się doskonałą lokalizacją dla produkcji podzespołów i baterii do e-samochodów. Decyduje o tym przede wszystkim bliskość rynku zbytu i konkurencyjna cena energii elektrycznej, ale także dostęp o wykwalifikowanych pracowników i dobry klimat inwestycyjny.
Polska znalazła się w pierwszej dziesiątce eksporterów części samochodowych na świecie i czołowym europejskim eksporterem akumulatorów litowo-jonowych. Projekty inwestycyjne w zakresie e-mobilności zdominowały ostatnio sektor motoryzacyjny, a firmy takie jak LG Chem, Mercedes, Umicore, SK Innovation, Huarong czy Foosung rozpoczęły realizację swoich nowych działań inwestycyjnych w kraju.
Rozwój elektormobilności i wykorzystanie zaawansowanych technologii w motoryzacji stwarzają dla Pomorza nową szansę na silniejsze zaistnienie w łańcuchu dostaw pod katem budowy baterii, produkcji elektroniki oraz dostarczania oprogramowania.
Dowiedz się więcej o sektorze logistycznym.
Sektor motoryzacyjny na Pomorzu
W związku z dynamicznym rozwojem rynku motoryzacyjnego w Europie Środkowo-Wschodniej Pomorze zyskuje na znaczeniu jako istotne ogniwo w łańcuchu dostaw samochodów. Rosnące zdolności przeładunkowe portów w regionie stworzyły doskonały kanał dostępu do całego rynku regionalnego. Szacuje się, że zapotrzebowanie na przeładunki samochodów w pomorskich portach będzie rosło wraz z rozwojem rynku samochodowego w UE.
Edukacja
Na system kształcenia wyższego na Pomorzu składają się obecnie 24 uczelnie oraz 80,5 tysiąca studentów, z czego niemal 21 tysięcy zasiliło lokalny rynek pracy w 2020 roku. Pomorskie uczelnie oferują zarówno dobrze wykształconą pulę talentów, jak i zaplecze badawcze dla sektora motoryzacyjnego, a Politechnika Gdańska jest zdecydowanym liderem w dziedzinie studiów inżynierskich odpowiadających potrzebom branży.
Co równie istotne, w ostatnich latach podjęto szereg reform modelu kształcenia zawodowego, aby dopasować profil edukacji do wymagań rynku pracy i konkretnych przedsiębiorców. W województwie pomorskim kształci się obecnie nieco ponad 61 tysięcy uczniów w szkołach zawodowych (nie wliczając szkół policealnych), z czego połowa z nich w zawodach wykorzystywanych w branży motoryzacyjnej. Około 3 000 uczniów rocznie uzyskuje kwalifikacje zawodowe przydatne w sektorze motoryzacyjnym (dane za rok 2020).
Dowiedz się więcej o dostępności talentów.
Czołowe firmy sektora
Atuty województwa pomorskiego zaczynają być coraz bardziej zauważalne wśród międzynarodowych przedsiębiorstw. Ze względu na duży potencjał (opierający się przede wszystkim na dostępie do wykwalifikowanych kadr i nadmorskim położeniu umożliwiającym korzystanie z frachtu morskiego) już wkrótce region może stać się kolejnym kluczowym obszarem na mapie polskiego sektora motoryzacyjnego, zwłaszcza w zakresie elektromobilności i rozwiązań dla samochodów autonomicznych.
W kontekście elektromobilności flagowym projektem inwestycyjnym jest Northvolt. Szwedzki producent akumulatorów do samochodów elektrycznych i pojazdów górniczych otworzył w Gdańsku swoją pierwszą montownię w 2018 roku i obecnie produkuje baterie do urządzeń przemysłowych. Z kolei nowy zakład Northvolt, który rozpocznie działalność w 2023 roku, powstanie na terenie Pomorskiego Centrum Inwestycyjnego na zapleczu terminala kontenerowego DCT i docelowo zatrudni nawet 500 osób. Zakład będzie miał początkową, roczną zdolność produkcyjną na poziomie 5 GWh i potencjalną przyszłą wydajność na poziomie 12 GWh. Wartość inwestycji szacowana jest na 200 milionów dolarów.
Pomorze jest również istotną lokalizacją pod kątem dostarczania rozwiązań dla samochodów autonomicznych. Swoją działalność w tym zakresie realizują w Gdańsku Intel, Aptiv i Nippon Seiki Europe .
W centrum badawczo-rozwojowym Intela w Gdańsku zatrudnionych jest około dwa i pół tysiąca programistów. Jest to największe centrum badawczo rozwojowe korporacji w Europie i drugie największe na świecie. W siedzibie w Gdańsku, we współpracy z innymi firmami Intel opracowuje m.in. rozwiązania z zakresu przetwarzania danych, wykorzystywane w pojazdach autonomicznych.
Firma Aptiv z kolei produkuje systemy aktywnego bezpieczeństwa, które pomagają minimalizować bądź całkowicie eliminować błędy ludzkie w trakcie jazdy samochodem, tym samym ograniczać ich skutki. W zakładzie w Gdańsku, zatrudniającym obecnie około 1000 osób, wytwarzane są zaawansowane technologicznie produkty wspierające jazdę autonomiczną (kamery, komputery pokładowe) oraz panele sterownicze wykorzystywane w samochodach.
Nippon Seiki Europe to kolejny ważny inwestor realizujący działania dla sektora automotive. W gdańskim biurze firma zatrudnia głównie specjalistów zajmujących się specyfikacją, projektowaniem, tworzeniem i testowaniem oprogramowania dla systemów informacji pokładowej. Działalność projektowo-rozwojowa w Gdańsku prowadzona jest we współpracy z innymi ośrodkami inżynieryjnymi Grupy Nippon Seiki. Obejmuje ona projektowanie systemów, tworzenie oprogramowania, testowanie i diagnostykę systemów oraz projektowanie podsystemów elektrycznych, optycznych i mechanicznych.
Innym kluczowym inwestorem z branży automotive jest Eaton, który w swoich zakładach w Tczewie produkuje przekładnie skrzyń biegów, komponenty do układów napędowych oraz kompresory do silników spalinowych. Swoje produkty tczewski Eaton dostarcza do czołowych producentów samochodów osobowych i ciężarowych w Europie.
Warto również odnotować działalność badawczo-rozwojową realizowaną przez Eaton w Tczewie, gdzie działa nowoczesne Centrum Inżynieryjne Eaton zatrudniające około 40 inżynierów. Główne zadania Centrum to wsparcie bieżącej produkcji w Eaton Truck Components oraz prowadzenie projektów R&D dla Grup Eaton Truck i Eaton Automotive.
Mówiąc o pomorskim sektorze motoryzacyjnym nie można pominąć także takich firm AQ, Wiring Sytems Scania, Zoeller Tech czy Federal Mogul.
AQ zajmuje się produkcją kabli wykorzystywanych m.in.: w autobusach i maszynach rolniczych. Jej klientami są między innymi Scania, Bombardier, Komatsu, Zoeller, Krone, Grimme czy ABB. Firma w 2019 roku zrealizowała kluczowy z perspektywy swojego dalszego rozwoju na Pomorzu projekt budowy nowego zakładu – w Linowcu pod Starogardem Gdańskim pracuje obecnie ponad 600 osób.
Dowiedz się więcej o sektorze elektronicznym.
Szwedzka Scania to kolejna ważna firma z branży, która ulokowała swoją produkcję na Pomorzu. Scania montuje autobusy miejskie w zakładzie w Słupsku od 1992 roku. Natomiast od 2014 roku w Rekowie Górnym funkcjonuje oddział niemieckiej firmy Zoeller Tech, największego producenta śmieciarek w Polsce. Zoeller Tech jest liderem w zakresie dostarczania nowoczesnych rozwiązań dla firm komunalnych. Firma prowadzi także prace studialne we własnym biurze konstrukcyjnym, co ma być gwarancją uzyskania wyrobów o innowacyjnych rozwiązaniach oraz najwyższych walorach użytkowych.
Ważnym punktem na pomorskiej mapie sektora motoryzacyjnego jest Federal Mogul. W gdańskim zakładzie pracuje obecnie przeszło 1000 osób. Produkowane są łożyska ślizgowe, taśmy bimetalowe i proszki brązu – produkty dostarczane są czołowym producentom samochodów w Europie
Więcej o sektorze automotive można przeczytać w raporcie Invest in Pomerania dotyczący sytuacji sektora w szczególności na Pomorzu.
